شابک کتاب و کاربردهای آن
شابک ISBN – International Standard Serial Number – یک سیستم برای شمارهگذاری کتابها در سطح بینالمللی است. شماره شابک متشکل از سیزده عدد میباشد که رقمهای آن در چند گروه قرار داده میشود و هر گروه مفهوم و معنای خاصی دارد.
برای مثال، عدد ۹۶۴ یا 978 شماره یا شناسه ملی ایران است که در درون شماره شابک قطعاً موجود است. البته زمانی که کتاب در ایران چاپ شده باشد.
عدد صفر نمایانگر کشورهای انگلیسی زبان است. البته لازم به ذکر است که موقعیت قرار گرفتن عدد صفر بسیار مهم است تا نشانگر یک کشور باشد.
گروه دیگری از اعداد این شماره ۱۳ رقمی به ناشر ارتباط دارد و نشاندهنده ناشر آن است.
گروه دیگری از اعداد نیز نشانگر منطقه جغرافیایی و زبانی است که کتاب در آن چاپ شده است.
گروه دیگری از اعداد این شماره وجود دارد که جهت صحت آزمایی شابک است. این احتمال دارد که فردی بدون اخذ مجوز شابک قانونی اعدادی را تولید نموده باشد. برخی از اعدادی که در یک شابک قانونی وجود دارد نشان دهنده آن است که شابک صحت دارد و جعلی نیست.
بنابراین وقتی صحبت از چاپ کتاب با مجوز رسمی به میان میآید منظور چاپ و نشر کتاب به شکلی است که بتوان آن را به صورت سیستماتیک قابل پیگیری نمود و آن را شناسنامهدار کرد. یکی از مهمترین مجوزهایی که برای کتاب دریافت میشود شماره شابک است. این شماره شابک از طرف خانه کتاب صادر میشود و معمولاً انتشاراتیها یک سری از شماره شابک را از خانه کتاب دریافت میکنند و آن را به کتابهایی که قصد نشر و چاپ آن را دارند اختصاص میدهند.